Karabük, Karabük ilinin merkez ilçesi.

Karabük merkez olmasına rağmen, Safranbolu ilçesi tarihsel evleri sebebiyle ismini daha çok duyurmuştur. Bunun yanında Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikasının bulunduğu Karabük merkezinde, bu fabrika sayesinde geniş bir iş sahası oluşturularak Karabük’ün gelişimi sağlanmıştır. Karabük, kurulan demir çelik fabrikası ve yan sanayilerle hızla gelişmiş ve büyük bir kalkınma örneği yaratmıştır. Ayrıca il genelinde tekstil sanayi özellikle hazır giyim sektöründe gelişmiştir.

Karabük, adını üzerinde yaşadığı coğrafi ortamdan almıştır. “Kara” ve “Bük” sözcükleri, kara çalılık yer anlamında, Karabük adının oluşumuna kaynaklık yapmıştır. Bu topraklarda yaşayan Türkmen toplulukları, Karabük cemaati adını bu biçimde almışlardır. Türkiye’de 14 yer ve mevki adının bugün Karabük şeklinde geçmesi, cemaatlerin bu topraklardan diğer yerlere göç ettiği görüşünü kuvvetlendirmektedir.

Karabük Adı

Özhan Öztürk’e göre Karabük adı Türkçe “siyah” ve “kuzey”, anlamlarına gelen kara ile bük kelimesinin ise “çalılık” ve “dere kenarında yer alan arazi” anlamlarında kullanılan ‘bük’ kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Bununla birlikte Osmanlı tahrir defterlerinde Karabük adlı bir Türkmen kavminin adına rastlanması bir topluluk adı olabileceğini de düşündürmektedir.

Karabük Tarihi

Safranbolu ilçesinin Öğlebeli Köyüne bağlı 13 haneli bir  köyaltı yerleşim birimi olan Karabük, Ankara – Zonguldak Demiryolu üzerinde  küçük bir istasyon konumunda iken, sanayileşme ile birlikte önemli bir merkez  haline gelmiştir.

3 Nisan 1937’de temeli atılan Karabük Demir Çelik  Fabrikaları 6 Haziran 1939’da faaliyete geçmiştir. Buna paralel olarak nüfus  yoğunluğunun artmaya başladığı Karabük’te 25 Haziran 1939’da belediye teşkilatı  kurulmuştur. 1941 yılında Safranbolu ilçesine bağlı bucak olan Karabük 3 Mart  1953 tarihinde 6068 sayılı kanunla Zonguldak İline bağlı bir ilçe haline  gelmiştir.

Karabük, 6 Haziran 1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazetede  yayınlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çankırı’dan; Ovacık ve  Eskipazar ilçeleri ile Zonguldak’tan; Eflani, Safranbolu ve Yenice ilçelerinin  birleştirilmesiyle Türkiye’nin 78. İli olmuştur.

Coğrafi Yapısı

Arazi yapısı

Karabük etrafı yüksek dağ ve tepelerle çevrili bir havza karakteri  gösterir. 250–500 m.  yüksekliğe sahiptir. Kuzeyindeki dağlık alandan kaynaklanan tali dereler, şehre  doğru taşıdıkları maddelerle alüvyal bir dolgu oluşturmuştur.

Yeryüzü Şekilleri

Karabük  ilinin önemli bir kısmı Kuzey Anadolu Dağları’nın batıda kalan kısmını  oluşturan dağların uzantılarından oluşur. Kuzey Anadolu Dağlarının bir  parçasını oluşturan ildeki dağlar kıvrım dağlarıdır. Bu dağların yüksekliği 2.000 m. yi geçmez.

Karabük’ün kuzeyinde, batıya doğru uzanan geniş bir dağlık alan bulunmaktadır.  Küre Dağları’nın uzantıları niteliğindeki bu alanda, ortalama 1.400 m. yüksekliğe sahip  Çiğdem tepe-Boyunduruk tepe-Tekirdağ-Üçbel tepe-Döneğen tepe-Çanakçı tepe ve  Başköy dağları yer alır. Bolu Dağları’nın uzantısı niteliğinde olan Yenice  çevresindeki en önemli yükselti ise Keçikıran tepesi (1.400 m.) dir.

Karabük’te en  önemli yaylalar, Avdan Yaylası, Dede Yaylası, Sorkun Yaylası, Uluyayla, Göktepe  Yaylası, Sarıçiçek Yaylası ve Boduroğlu Yaylası’dır.

Karabük’ün doğal güzellikleri arasında kanyonların ayrı  bir yeri vardır. Daha çok Safranbolu’da kireçtaşı tabakalarının derin biçimde  yarılması ile kanyonlar ortaya çıkmıştır. Bölgenin arazi yapısını ilgi çekici  hale getiren bu kanyonların başlıcaları İncekaya Kanyonu Düzce(Kirpe) Kanyonu,  Tokatlı ve Sakaralan (Tekekurum)’dır. Yenice’de yer alan Şeker Çayı ise 6,5 km. uzunluğunda,  kenarları oldukça dik ve yüksek olan Şeker Kanyonu’nu oluşturmuştur.